Çocuklar İçin Felsefe’nin tarihi

Çocuklar İçin Felsefe’nin tarihi, Sokrates’e kadar götürülebilir; çünkü bir yöntem olarak Çocuklar İçin Felsefe’nin temelinde, Sokratik yöntemin yattığını söylemek pek de yanlış olmayacaktır. Ancak pedagojik bir yöntem olarak ortaya çıkışının tarihsel art alanında demokratik eğitimi savunan Dewey ve onun yapılandırmacı yaklaşımı olduğu söylenebilir. Dewey, bilginin gelişimi için ideal ortamın demokrasi olduğunu ve bu demokratik topluluğun hazırlığına çocukların eğitimiyle başlanması gerektiğini iddia eder Dewey’in ‘demokratik problem çözme’ yöntemi olarak ele aldığı yansıtıcı düşünme; herhangi bir düşüncenin ya da varsayım şeklindeki bilgilerin, vardıkları sonuçları destekleyen delillerin de göz önünde bulundurularak etkin, sürekli ve dikkatli bir şekilde ele alınmasıdır. “Dewey’in felsefesinde demokratik topluluğun merkezî konumu, Lipman’ın P4C programlarının metodolojisine” taşınmıştır. Tarihsel olarak ele alındığında, Vansieleghem ve Kennedy’ye (2012) göre Çocuklar İçin Felsefe eğitimine dair üç yaklaşım bulunmaktadır. Bu yaklaşımlardan birincisi, aynı zamanda Çocuklar için Felsefe’nin ilk dönemi, Lipman ile başlar. Lipman’ın yaklaşımı eleştirel düşünme becerisini geliştirmeye dayalı, Dewey’in pragmatik anlayışından etkilenen ve eğitim programlarıyla somutlaşan bir yaklaşımdır. Lipman’ın yaklaşımı, eleştirel diyalogla felsefi konular üzerine, gerçek hayattan yola çıkarak bir eğitim ortamı oluşturmak üzerine kuruludur. 1970’lerde ortaya çıkan bu yaklaşım, eğitimde bir reformun gereğine işaret eder ve felsefenin okullara girmesini savunur (Vansieleghem ve Kennedy, 2012’den Akt. Çayır, 2015: 26). İlk dönemin ikinci yaklaşımı ise Gareth Matthews’a aittir. Matthews’a göre ihmal edilen ve küçümsenen çocukluk anlayışı tekrar düşünülmeli, çocuğun doğal merakının değeri bilinmelidir. Matthews’in yönteminde “çocuklar için felsefe değil, ‘çocuklarla diyalog’ ifadesi kullanılır. Bu, filozoflarla benzer özelliklere sahip çocuklarla felsefi konuşmalar yapma anlamına gelir. Bu yaklaşımda eleştirel düşünme becerilerini sağlamak yerine, okulun çocuğun soyut düşünemeyeceğini iddia eden geleneksel yaklaşımları bırakmasını sağlamak amaç olmalıdır”. Matthews yaklaşımından hareketle 1985’te Çocuklarla Felsefi Soruşturma Konseyi (ICPIC) oluşturulmuş, 1996’da Washington Üniversitesi’nde Çocuklar İçin Felsefe Merkezi 1- P4C’NİN TARİHSEL GELİŞİMİ www.aknetakademi.com.tr (NWCPC) ve 2009’da Felsefe Öğrenme ve Öğretme Organizasyonu (PLATO) açılmıştır. İlk dönemin ikinci yaklaşımına, Catherine McCall’un “Felsefi Sorgulama Topluluğu” (FST) olarak adlandırdığı Çocuklarla Felsefe yaklaşımı da eklenebilir.