KODLAMA ve ROBOTİK EĞİTİMİ

Bilginin yayılması ve 21. yüzyıl becerilerinin önemi her geçen gün artmaktadır. Çocuklarımıza, içinde yaşadıkları bilgi toplumuna hükmedecekleri gücü sağlayacak yeni eğitim modellerine ihtiyacımız var. Günümüzde çok konuşulan modellerden birisi de eğitimde kodlamanın kullanılmasıdır.

Kodlama Nedir?

Kodlama, bir yazılım dili kullanarak bilgisayar programı yazmaktır. Kodlama yapmak için donanım olarak bir bilgisayar, diz üstü bilgisayar, tablet veya akıllı telefon gereklidir. Kodlamanın ürünü bir web sayfası,  yazılım, animasyon, dijital hikaye, bilgisayar oyunu, robot kodu, akıllı telefon uygulaması olabilir. Kodlama bir amaçla başlar ve bu amacı gerçekleştirecek aşamaları planlamak gerekir. Yapılan planlama aslında sözlü olarak nelerin yapılacağını aşamalandırmaktır. Pseudocode; ya da  nam-ı diğer "sözde kod" programlama dilleri ile kod yazmaya başlamadan önce algoritmayı basitçe etüt etmek için çıkartılan yol haritasıdır. Sözde kodun yazma becerisi aslında yazılım mühendisliğinin temelini oluşturmaktadır. Yapılacak yazılımın nerde başlayacağı nerede biteceği, hangi bölümlerin tekrar tekrar uygulanması gerektiği önemlidir. Bilgisayar ortamında basit bir oyun kodlasanız bile programlama aşamasına geçmeden önce etraflıca düşünerek bir plan yapmanız gerekir. Kısacası küçük bir kod yazmak için bile problem çözme sürecinin tüm aşamalarını tamamlamalısınız.

Kodlama Neden Önemli?

Günümüzde, eğitimde kodlamadan sıkça bahsedildiğini duyuyoruz. Peki neden kodlama bu kadar önemli? Öğrenme sürecinde somut kavramlar sözkonusu ise öğrenmek kolaydır. Örneğin, coğrafya dersinde dokunabildiğimiz bir küreyi çevirerek dünya haritasında ülkelerin yerini öğreniriz.  Kendimiz küreyi çevirip istediğimiz ülkenin nerede olduğuna kendimiz bakarız. Ya da kimya dersinde suyu kaynatırken kaynama noktasını termometreden görerek öğrenmek bizim için çok rahattır. Fakat matematik ve fen bilimlerinin bir çok konusu soyut kavramlardır. Geçmişte İlk okulda saymayı öğrenirken fasulye ve ceviz gibi somut nesneler kullanılırdı. Aslında bu yöntemler soyut kavramları öğrenebilmemiz için o dönemin araçlarıydı. Hızla dijitalleşen dünyamızda artık soyut kavramları somutlaştırmaya ya da en azından görsel hale getirmeye yarayan yeni araçlara sahibiz. Öğrenmeyi kolaylaştıracak araçlardan en önemlisi bilgisayar  ve ardından internet olmuştur. Günümüzde ise daha özel bir alan olan kodlama ön plana çıkmıştır.

Kodlama eğitiminin çocuklara erken yaşta kodlama eğitimi verildiğinde, sistematik düşünme, problem çözebilme ve olaylar arasındaki ilişkileri görebilme yetenekleri gelişmektedir. Bilgisayar alanında Bill Gates (Microsoft), Mark Zuckerberg (Facebook) gibi çok önemli isimlerin hepsinin ortak özelliği küçük yaşta programlama öğrenmiş olmalarıdır. Steve Jobs bu konudaki görüşünü “Bence bu ülkede herkes bilgisayar programlamayı öğrenmeli. Bir bilgisayar dili öğrenmeli. Çünkü bu, insana nasıl düşüneceğini öğretiyor. Ben bilgisayar bilimini bir sosyal bilim olarak görüyorum. Bu herkesin öğrendiği bir şey olmalı.  ”  şeklinde dile getirmiştir.

Code.org

Kodlamanın öneminin gündeme gelmesi ile birlikte 2013 yılında kodlamanın eğitimde daha fazla kullanılması ile bilgisayar bilimlerine katılımın arttırılması ve kadınların katılımının sağlanmasını amaçlayan  code.org web sitesi oluşturulmuştur. Blok kodlama yöntemleri ile kodlamayı küçük yaşlarda öğretmek amacıyla kurulmuştur. Ülkemizde Milli Eğitim Okulları da dahil olmak üzere tüm okullar kar amacı gütmeyen bu web sitesinin içeriklerini kullanarak kodlama eğitimi vermektedir. Code.org tamamen ücretsiz ve kar amacı gütmeyen bir oluşumdur.

Robotik Kodlama Nedir?

Bir robotun hareketlerini kontrol etmek ve yönlendirmek için yapılan kodlamadır. Kodladığımız nesne bir robottur.  Bilgisayar ortamında yapılan kodlamanın sonucu ekrana yansımaktadır. Sonuç olarak yapılan herşey ekranda bir animasyon, web sayfası gibi bir yazılım unsuru şeklindedir. Örneğin kare bir parkur etrafında dönüş komutu verdiğiniz bir araç, bilgisayar ekranında verdiğiniz komutu sorunsuz olarak birebir uygulayacaktır.  Sonuçta ekranda hareket eden araç sanal bir araçtır ve onu elinize alıp dokunamazsınız. Ayrıca ekrandaki aracın sürtünme, toz, yakıtının bitmesi, tekerinin çıkması gibi gerçek hayatta karşılaşılacak sorunları yoktur. Kısacası yazılımın ekrandaki çıktıları soyuttur.

Robotik Kodlama neden öğrenme için daha etkilidir?

Başlangıçta ifade edildiği gibi soyut kavramların somutlaştırılması öğrenmeyi kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle robotların eğitimde kullanılması öğrenmeyi daha etkin hale getirmektedir. Yapılan şey yine kodlamadır. Ancak bu kez kodladığımız şey dokunabildiğimiz, aldığı yolu cetvelle ölçebildiğimiz, pilini değiştirebildiğimiz somut bir nesnedir. Somut dönemden henüz çıkmakta olan çocuklar için kodladıkları şeyin gerçek dünyaya ayaklarının basması çok önemlidir.  Robotlar, eğitimde öğretilmesi gereken mesafe, hız, zaman, çevre, çap, ısı, açı, ışık ve benzeri soyut kavramları anlamayı somut hale getirecek gerçek dünya etkinlikleri planlama olanağı sağlamaktadır.

Planlanan robotik etkinlikler matematik, fen bilimleri alanlarındaki edinilmesi gereken kazanımlara uygun olarak planlanabilir. Fakat sadece matematik alanındaki bir kavram için planlama yapıldığında bile robotik etkinlik ve kodlamanın doğası gereği fen bilimleri, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanları kapsanmaktadır. Bu noktada matematikte hedeflenen bir kazanım sağlanırken aynı zamanda yapılan robot inşası ve kodlama aşamalarında sistematik düşünme, problem çözebilme ve olaylar arasındaki ilişkileri görebilme yetenekleri de eşzamanlı olarak gelişmektedir.

Robotik Kodlama'da Etkinlik Planlama

Robotik kodlama öğrenmede etkinliği arttıracak önemli bir yöntem olarak karşımızda bulunmaktadır. Ancak bu yöntemden en iyi faydayı sağlamak için planacak etkinliklerin kazanımlara uygun bir şekilde yapılması önem kazanmaktadır. Robotik Kodlamada doğru öğretim tasarımı öncelikle öğrenme ortamının tasarımı ile başlamalıdır. Robotik etkinliklerin uygulanacağı dershane tasarımı ve etkinliklerin inşasını ve uygulamaları kolaylaştıracak masa, robot, bilgisayar gibi teçhizatların seçimi çok önemlidir. Öğrenme ortamı ve araçlarından sonra kazanımlara uygun etkinliklerin tasarlanması gelmektedir.  Her bir kazanım  için kazanımı pekiştirecek etkinlikler dikkatle tasarlanmalıdır.

Sonuç olarak

Eğitim robotları, kodlama gibi önemli bir yöntemin sonuçlarını gerçek dünyada görmeyi denemeyi ve ölçmeyi sağlamaktadır. Böylece soyut kavramların somutlaştırılarak öğretilmesi için eğitimde robot gibi önemli bir araç kazanmış bulunuyoruz. Robotlar fen bilimleri, matematik, kimya ve benzeri bir çok alandaki kavramların “yaparak ve yaşayarak öğrenme” yöntemiyle öğretilmesi için etkinlikler tasarlama fırsatı sağlamaktadır. Bunu yanısıra robotlar çocukların özellikle çok ilgisini çeken nesnelerdir.  Robotlarla  etkinlik yapmak çocuklar için yüksek bir güdülenme sağlamaktadır. Bu durum öğrenmede kaldıraç etkisi yaratmaktadır.